Landgoed Angerenstein 1

Wapen Daniël ’t Zas

Angerenstein tot 1684

Er waren in de vijftiende eeuw meerdere goederen in de deze omgeving eigendom van of schatplichtig aan de Benedictijner Sint Salvatotabdij van Prüm en later aan het klooster Monnikhuizen. Dit blijkt uit de goederenlijst van de abdij. Daarin komt voor ‘Den goede, geheyten ten Gronde, Angerensteyn’. Verwarring wekt de dubbele naam: ten Gronde of Angerenstein. Waarschijnlijk is bedoeld dat beide goederen oorspronkelijk een eenheid hebben gevormd en later gescheiden zijn. Boerderij De Grond lag in het dal van de huidige Bernhardlaan, tegenover de Boomhut.
Als eerste leenman van Angerenstein is Johan Coster geboekstaafd. Over zijn voorgangers is niets bekend. Zijn zoon Jan moest in 1480 als schatting een heergewaad (militaire uitrusting) van een pond aan het klooster betalen. In het jaar 1501 staat zijn dochter Walborgis van Berck genoteerd. In dat jaar is er op Angerenstein al een watermolen, huis en hof. Het wordt op dichterlijke wijze als volgt omschreven:

dat erve inde guet te Angerensteyn, geheitten dat guet te Munchuyssen,
mitter watermullen, mit huys,mit hoff,
mit busche, mit broeck, mit heyd, mit weyd,
mit hoge, mit lege, mit lande, mit sande
ind mit allen synen toebehoeren,
also als in der vryheit ende onder der clocken van Arnhem gelegen is.

In 1633 is Herman van Berck de eigenaar. Zijn nazaten verkopen het goed in 1639 aan Sara Robberts, die het vier jaar later al overdraagt aan de bosmeester Daniel ‘t Zas. Zijn naam leeft nog voort in de Zaslaan.

Familiewapen van Engelen

1684-1833 De familie Engelen

Burgemeester Engelbert Engelen (1644-1693) kocht het landgoed in 1684. Meteen daarna begon hij energiek aan het herstel en de opbouw ervan. Tijdens de Franse bezetting (1672-1674) was de molen namelijk verwoest. In 1685 kreeg Engelen toestemming van de raad om de molen te mogen herbouwen. Ook mocht hij de heidevelden vanaf de Geitenkamp tot aan het beekje bij boerderij De Grond en vanaf erve De Grond tot aan de Bonte Wetering gaan ontginnen, hetzij door het onder de ploeg te brengen, hetzij door er bomen te planten. De Bonte Wetering vormde de grens van het schependom. Blijkens de kaart van Hottinger, tussen 1775 en 1780 gemaakt, heeft Engelbert of anders zijn nageslacht gekozen voor bosbouw. Omdat Engelbert al in 1694 overleed, kwam aan deze ontginningsactiviteit tijdelijk een einde.
Het landgoed bleef tot 1833 in het bezit van de familie Engelen. Het was veel groter dan tegenwoordig. Aan de noordzijde van de Rosendaalseweg vielen er uitgestrekte terreinen onder, de Angerensteinse Kamp, vanaf de grens met het landgoed Klarenbeek tot aan de Geitenkamp. Een aantal boeren pachtte er bouw- of weiland, slechts van een paar daarvan is de naam bekend. De watermolen, die ook verpacht was, heeft in geval tot 1734
gefunctioneerd, misschien langer.
Op 17 september 1832 overlijdt Willem Engelbert, de laatste telg van het geslacht Engelen, op achtentachtigjarige leeftijd op Angerenstein. Hij was raadslid en oud-wethouder van Arnhem

Portret van Willem Engelen (1709-1790), kleinzoon van burgemeester Engelbert Engelen en oom van Willem Engelbert Engelen.
J. Palthe, 1764

Nalida Johanna Engelen-Brantsen (1730-1788)
J. Palthe, 1764
Familiewapen Van Pallandt

1833-1907 De familie Van Pallandt

In 1833 koopt Jan baron Van Pallandt, eigenaar en bewoner van het aangrenzende landgoed Klarenbeek, het landgoed Angerenstein van de bejaarde Willem Engelbert Engelen, die zelf waarschijnlijk in de stad is gaan wonen tot zijn dood in 1839.
Samuel van Pallandt, zoon van Jan, die dankzij zijn vrouw de titel heer van Oud-Beijerland aan zijn naam kon toevoegen, is hier eind 1833 gaan wonen. Nadat hij en zijn vrouw Everdine overleden waren in 1880 en 1885, werd zijn dochter Henriette de hoofdbewoonster. Zij was gehuwd met Frederik baron van Tuijll van Serooskerken, die in 1904 is overleden. Barones Henriette overleed zelf in 1907.
De sfeer die in dit huis en landgoed heerste, wordt goed weergegeven in de roman De Kleine Inez van Reinier van Genderen Stort uit 1925.

Samuel Francois Anne baron van Pallandt (1808-1880) bewoonde Angerenstein van 1833 tot 1880.
Everdine Suzette baronesse van Pallandt née van der Staal, vrouwe van Oud-Beijerland, echtgenote van Samuel.
Frederik Christiaan Hendrik Baron van Tuijll van Serooskerken
(1835-1904)
Henriette Charlotte Everdine baronesse van Tuijll van Serooskerke née baronesse van Pallandt (1833-1907)

x

1907-1940 De familie De Goeijen

Na het overlijden van Henriette van Tuijll van Serooskerke-van Pallandt werd Angerenstein verkocht aan de uit Zwolle afkomstige zakenman Jan de Goeijen.
Over de tijd dat de familie De Goeijen Angerenstein bewoonde is veel meer bekend dan over de voorafgaande periode. Daarom is hier een apart artikel aan gewijd.

Zie ook het artikel over de bouwgeschiedenis van Huis Angerenstein

One comment on “Landgoed Angerenstein

  1. Pingback: Liefde voor het Gelderse landschap - Vos en Everts-van Meurs

Leave a Reply

  

  

  

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.