Villa Klein Biljoen en villa De Raaphorst

In de negentiende eeuw groeide de Velperweg uit een statige laan met villa’s voor welgestelden.
In 1872 of 1873 laat het echtpaar des Tombe-van Hardenbroek hier een villa bouwen, op de hoek van de Raapopseweg . Het adres is nummer M 40g (in 1876 wordt dit nr. 33). De villa krijgt de naam Klein Biljoen.
Voor hun verhuizing naar Arnhem woonde het echtpaar op Huis Nederhagen in Velp en daarvoor, van 1860-1864 op Klein Biljoen in Velp. Albertine Pauline van Hardenbroek (1837-1889) was de natuurlijke dochter en enige erfgenaam van Frederik Willem Carel baron van Hardenbroek, eigenaar en bewoner van kasteel Biljoen in Velp.

Na de dood van Jean François des Tombe in 1875 blijft zijn weduwe op Klein Biljoen wonen. In 1885 hertrouwd zij met Gijsbert Karel Duco d’Aumale baron van Hardenbroek (1832-1891), die in dat zelfde jaar bekend maakt dat hij De Raaphorst betrekt. Het adres is dan Velperweg 33. Uit het voorgaande blijkt dat de villa Klein Biljoen, die op enkele negentiende-eeuwse kaarten bij de Velperweg en de hoek met de Raapopseweg aangegeven staat, dezelfde is als villa De Raaphorst.

In 1887 verlaten baron van Hardenbroek en zijn vrouw de Velperweg en trekken zich terug op het stamslot van de familie: kasteel Hardenbroek bij Driebergen.

De Raaphorst wordt gekocht door de uit Groningen afkomstige advocaat Jhr. Mr. Willem Jan Quintus (1841-1905) en zijn vrouw Catharina Helena van Boneval Faure (1839-1926). Het huisnummer van De Raaphorst is in 1888 gewijzigd van nummer 33 in nummer 69. Als zij naar Arnhem verhuizen gaat hun koetsier, Harm de Jong, met hen mee. Een mooi verhaal over De Jong, zijn werkgever en villa de Raaphorst is te lezen op de website van de Stichting Hippomobiel erfgoed. Het is gebaseerd op een prachtige fotoserie in bezit van het Gelders Archief.

Na de dood van Quintus in 1905 woonde zijn weduwe nog tot 1920 op de Raaphorst, samen met haar zuster Anna. De dames verhuizen dan naar een kleinere villa aan de Kastanjelaan te Velp. Een deel van de inboedel wordt in juni 1920 geveild. De lijst van te veilen objecten geeft een mooi beeld van de weelderige inrichting van De Raaphorst. (Arnhemsche courant, 19-06-1920)

De villa werd gekocht door de Maria-Stichting, een R.K. stichting opgericht door pastoor Bos van de Sint Janskerk en een aantal prominente Arnhemse katholieken. Zusters van Goddelijke Voorzienigheid vestigden in de Raaphorst een luxe pension voor welgestelde dames en heren. De inkomsten hieruit werden besteed aan wijkverpleging, opleiding van jonge meisjes in de huishouding en in het koetshuis was een bewaarschool gevestigd.
In 1928 is het gebouw uitgebreid met onder andere een kapel. Om alles te bekostigen werden obligaties uitgegeven.
In de oorlog vorderden de Duitsers het pand om er een kantoor van de Luftwaffe te vestigen. De zusters betrokken een pand aan de overkant van de Velperweg. In 1947 verlieten zij Arnhem.

Na de oorlog betrok het Gemeentelijk Gas- Electriciteits- en Trambedrijfbedrijf, later het Gemeentelijk Gas-, Electriciteits- en Waterbedrijf Arnhem (GEWAB), de Raaphorst. Er werd niet alleen kantoor gehouden, maar tot 1947 werden er ook elektrische apparaten verkocht. Daarnaast werden er voorlichtingsbijeenkomsten en lezingen gehouden.

De Raaphorst werd in de zestiger jaren gesloopt en vervangen door het huidige grote kantoorpand van Ciba-Geigy dat na een fusie Novartis heet. Het adres is niet langer Velperweg 69 maar Raapopseweg 1. Na het vertrek van Novartis in 2019 werd het gebouw tijdelijk in gebruik genomen door het MBO Rijn IJssel. De bedoeling is dat hier woningen gebouwd gaan worden.