Prümelaan 44 1

De vele gezichten van een huis

Je zou het op het eerste gezicht niet zeggen, maar het eerste huis dat gebouwd werd aan het bovenste deel van de Prümelaan, tussen Van Limburg Stirumlaan en de Huijghenslaan, was de witte vrijstaande villa met huisnummer 44.

Het huis is in 1922 gebouwd door architect Huibertus Bonda (1862-1941). Bonda was vooral actief in Den Bosch, waar hij werkte bij het architectenbureau van Eduard Cuypers (neef van de bekende Pierre Cuypers), en in Amsterdam waar hij assistent was van architect H.P. Berlage.
Voor zover bekend is Prümelaan 44 het enige werk van Bonda in Arnhem. Het is misschien ook wel zijn laatste werk want in 1922 beëindigde hij zijn werkzaamheden als architect.
Dit huis is gebouwd in de stijl van wat men wel de overgangsarchitectuur noemt, met kenmerken van art nouveau en de chaletstijl.

Bonda  ontwierp het huis voor zijn zwager, de handelsreiziger Sibrandus Herman de Beer (Amsterdam, 1882). De Beer was in 1913 met zijn moeder, de weduwe I.R. de Beer-Tukking,  van Amsterdam naar Arnhem verhuisd, waar zij de bovenwoning aan de Van der Helllaan 10 betrokken.  Een jaar later trouwde De Beer met Cornelia Annette Pieternelle Sirag (Naarden 1883). Haar zus Anna Uzebia was getrouwd met Bonda.

Na de oorlog woont de familie De Beer niet meer in het huis. In 1958 komt het huis in handen van de architect Herman Jozef van Balen (Amsterdam 1918-Arnhem 1999) van het Arnhemse architectenduo F.J. Wiegerinck en H.J. Van Balen.  Van Balen was één van de architecten die werkten aan het ontwerp voor het Thomas a Kempiscollege.  Maar dat was pas nadat hij in 1958 zijn huis aan de Prümelaan een heel ander uiterlijk gegeven had.
Alle raamkozijnen werden vervangen door nieuwe, met andere afmetingen: liggend in plaats van staand. Ook de daklijst werd doorgetrokken. Hierdoor kreeg de oorspronkelijke verticale gevelindeling een meer horizontale geleding.

Oorspronkelijk was het huis, zoals in die tijd gebruikelijk, gebouwd met steens muren, d.w.z. er was geen spouw. Dat maakt het vochtgevoeliger en slecht geïsoleerd. Dit loste Van Balen op door de gevels vanaf 1,50 hoogte te bekleden met 5 cm steenwolisolatie, waarover een beschieting van houten planken.  De bakstenen plint van 1,50 werd wit gesausd en de houten beschieting werd middelbruin.
De ontwerptekening laat zien dat onder de zijkamer een later te bouwen garage gepland was. Om te voorkomen dat de garage te diep werd, moest de vloer van die kamer 80 cm omhoog gebracht worden. Dat was aan de buitenkant goed te zien aan het verschil in niveau van de vensters op de begane grond.
Mevrouw C. van Balen, dochter van de architect, stuurde ons een mooie foto van de voorzijde van het huis. Ook gaf zij achtergrondinformatie over de ideeën van haar vader over de verbouwing:

“Ik heb 20 jaar op de Prümelaan gewoond. Mijn vader heeft het huis verbouwd naar de toen zeer moderne maatstaven, Dat betekende o.a. stalen kozijnen en plintverwarming. De planken bekleding was naar het voorbeeld van Zweedse huizen, in combinatie met de kleur Zweeds rood. Bij een latere verfbeurt viel dat rood te bruin uit, tot ongenoegen van mijn vader. De meningen van voorbijgangers in de straat waren verdeeld. In ieder geval werd het een raar huis gevonden. Ik hoorde zelfs eens het verhaal dat er mensen uit Zwitserland zouden wonen.”

In 2006 werd het huis weer grondig onder handen genomen. De houten gevelbekleding en de steenwol werden verwijderd, waardoor de oorspronkelijke muren met de sporen van de voorgaande verbouwing zichtbaar werden. De begane grond kreeg drie staande vensters op één niveau en de locatie en afmetingen van de vensters op de eerste verdieping werden hieraan aangepast. Ook het dak en de daklijst werden aangepast.  En de bruin houten gevel werd een wit gestucte.