Rosendaalseweg

De Rosendaalseweg was al eeuwen de uitvalsweg van Arnhem naar kasteel Rozendaal, één van de residenties van de graaf en later hertog van Gelre.

Aan de zuidkant van de Rosendaalseweg stonden rond 1900 alleen Huis Klarenbeek, Huis Angerenstein, boerderij Veldhuizen (waar nu de De Goeijenflat staat) en boerderij De Grond (tegenover huidige basisschool De Boomhut). Tussen Huis Angerenstein en Huis Klarenbeek stonden twee arbeidershuisjes en de tuinmanswoning van Huis Angerenstein (bij de Julianalaan, waar nu de school staat). Aan de noordkant van de Rosendaalseweg lagen twee uitspanningen: Schoonzicht ter hoogte van de Vijverlaan en Neerlands Tuin bij de huidige Neerlands Tuinstraat. Verderop richting Rozendaal stonden nog enkele boerderijen.

De huisnummers langs de Rosendaalseweg zijn verschillende keren gewijzigd. Tot 1935 liep de nummering aan de noordkant van de weg op tot uitspanning De Geitenkamp. De nummering ging vanaf daar door aan de overkant weer terug richting stad. Dit systeem bestaat nu nog steeds in sommige oude straten, zoals de Klarendalseweg.

VVV arnhem 1917_uitsnede

Op deze kaart uit 1917 is te zien dat de Rosendaalseweg en de Raapopseweg nog grindwegen zijn . De nieuwe wegen, Huijghenslaan, Prümelaan en de wegen rondom Plein 1813 waren al wel verhard.

In 1920 kocht de gemeente voor de aanleg van een trambaan naar de Geitenkamp een strook grond van Jan de Goeijen, eigenaar van Angerenstein en Klarenbeek. De prijs bedroeg twee gulden vijftig per m2, maar daar moest De Goeijen wel zelf de bomen voor omhakken. De pachters van het bouwland kregen een schadeloosstelling van de gemeente. Vanaf 1922 reed de tram vanaf de Velperweg over de Raapopseweg en de Rosendaalseweg naar de nieuwbouwwijk op de Geitenkamp. Twee jaar later wilde de gemeente van De Goeijen een ander stuk van Klarenbeek aan de Rosendaalseweg kopen, op de hoek met de Huijghenslaan. Op een perceel van 10.448 m2 was nieuwbouw voor het gymnasium gepland. Na felle debatten is dit voorstel verworpen. De tegenstanders vonden het te ver van de stad liggen en vertrouwden ook de grond niet: misschien was het daar erg drassig met al die beekjes.

Rosendaalseweg 1945

1945. Verzamelplaats van trams op de Rosendaalseweg. Er zijn dan twee rijbanen met in het midden de tramrails. (Gelders Archief: [1584 – 278], [Fotocollectie Nico Kramerf], CC-BY-4.0 licentie)

In 1928 besloot men de Rosendaalseweg te verdubbelen. Opnieuw kocht de gemeente een strook van De Goeijen voor 1.701 gulden. De Goeijen kreeg bovendien vijftig gulden voor de bomen en achttienhonderd gulden voor het verplaatsen van het hek. Bij de drie toegangshekken van landgoed Angerenstein werd de weg tussen de rails bestraat, zodat de voertuigen van en naar het landgoed er gemakkelijk overheen konden rijden. De gemeente vergoedde de waardevermindering van het tuinmanshuis dat dichter bij de weg kwam te liggen. Dat huis stond waar nu de openbare lagere school De Boomhut en de buitenschoolse opvang Struikrovers zijn gevestigd. (hoek Julianalaan en Rosendaalseweg). De tweede rijweg is pas in 1936 aangelegd, tussen de Monnikensteeg en de Dr. Schaepmanlaan. Hiervoor moesten dertig zware beuken wijken tussen de Jozefkerk en de tuinmanswoning.

In de Arnhemsche Courant van 17 juni 1920 stond een artikel over de stadsuitbreiding aan de oostkant van Arnhem en het verlies van het landelijke karakter van de Rosendaalseweg als gevolg hiervan.

DEN OOSTKANT VAN ARNHEM

…… En zoo zal ook de Rosendaalsche weg haar landelijk karakter verliezen.  
De Rosendaalsche weg krijgt haar karakter van mooien buitenweg bij de voormalige Klarenbeeksche weide [nu de Baroktuin], daar vormt hij de scheiding tusschen de buitenplaats Klarenbeek en het Klarenbeeksche bosch [Park Klarenbeek], bezit der gemeente, vóór 1886 één uitgestrekt landgoed vormend; en verder begrenst de weg het oude landgoed Angerenstein.  
De plaatselijke toestand ondergaat hier ingrijpende wijzigingen. De wegverbreeding, waartoe de gemeenteraad in verband met de bestemming van de Geitenkamp-terreinen tot toekomstig tuindorp besloot, is in vollen gang. De wegverbreeding beteekent, dat de Rosendaalsche weg als eenvoudige, mooie buitenweg heeft afgedaan. Ten deele aan de Zuidzijde, maar grootendeels aan den Noordkant wordt een breede strook gronds aan den Rosendaalschen weg toegevoegd, waardoor deze de afmetingen aan een grooten verkeersweg toekomende verkrijgt. Niet zonder opofferingen van het landelijk schoon geschiedt deze verbreeding: de buitenplaatsen verliezen een stuk van haar boschgrond, de hek-afsluitingen zijn over tientallen meters lengte teruggezet en verder Oostwaarts zijn eeuwenoude beuken geveld. Daardoor heeft de weg veel van zijn oude bekoring ingeboet. Maar hij staat nu te worden een der voorname toegangswegen van de gemeente.
De aanleg van de terreinen van de Geitenkamp is in vollen gang, daar wordt een veel omvattend grondwerk verricht, zullen straten worden aangelegd en straks met den bouw van de eerste vierhonderd woningen worden aangevangen. En naast de wortels van de oude beuken ligt voor een groot deel reeds het nieuwe wegvlak, en voor de verharding zijn reeds de hoopen geklopte keien ter plaatse.  
Een trambaan, in aansluiting met de zandbaan en daardoor ook met het algemeene tramnet der gemeente — de gemeenteraad moet er nog de noodige gelden voor toestaan — zal het vervoer der bouwmaterialen bespoedigen en later de nieuwe wijk een gemakkelijk bereikbaar oord doen zijn.  
Ook voor het groote verkeer zal de beteekenis van den nieuwen Rosendaalschen weg niet gering zijn; hij zal een belangrijk deel van het intense verkeer op den Velperweg overnemen, en wellicht wordt hij eenmaal een boven den Velperweg verkozen automobielweg.
Maar zijn ouden Rosendaalschen weg is Arnhem kwijt.  

Leave a Reply

  

  

  

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.